Mao Sơn Tông (茅山宗), còn được gọi là Mao Sơn phái, là một nhánh quan trọng của Đạo giáo Trung Quốc, bắt nguồn từ núi Mao Sơn (茅山) ở tỉnh Giang Tô. Đây là một giáo phái thuộc phái Thượng Thanh (Shangqing), được hệ thống hóa và phát triển mạnh mẽ bởi Đào Hoằng Cảnh (Tao Hongjing, 456-536), một đạo sĩ, học giả, và nhà luyện đan nổi tiếng thời Nam Bắc triều. Mao Sơn Tông không chỉ là một trường phái tu luyện tâm linh mà còn nổi bật với các pháp thuật, phù chú, và nghi lễ trừ tà, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn hóa và tín ngưỡng dân gian Trung Quốc.

Lịch sử hình thành và phát triển
- Nguồn gốc: Mao Sơn Tông bắt nguồn từ phái Thượng Thanh, được sáng lập bởi nữ đạo sĩ Ngụy Hoa Tồn (Wei Huacun) vào thế kỷ thứ 4. Phái này nhấn mạnh việc tu luyện tinh thần, giao cảm với các vị thần tiên trên trời thông qua thiền định và kinh văn. Đào Hoằng Cảnh, người sống ẩn dật trên núi Mao Sơn, đã chỉnh lý và phát triển các giáo lý Thượng Thanh, kết hợp với các thực hành bản địa, từ đó hình thành Mao Sơn Tông.
- Thời kỳ thịnh vượng: Dưới triều Đường (618-907) và Tống (960-1279), Mao Sơn Tông đạt đến đỉnh cao, được triều đình công nhận và bảo trợ. Nhiều đạo sĩ Mao Sơn được mời vào cung để thực hiện nghi lễ cầu phúc, trừ tà, và dự đoán thiên cơ. Các đạo quán trên núi Mao Sơn, như Nguyên Phù Vạn Thọ Cung, trở thành trung tâm tu luyện và nghiên cứu.
- Suy thoái: Sau thời Tống, ảnh hưởng của Mao Sơn Tông giảm dần do sự cạnh tranh từ các phái Đạo giáo khác như Toàn Chân giáo (Quanzhen) và sự phát triển của Nho giáo, Phật giáo. Tuy nhiên, các thực hành của phái này vẫn tồn tại trong dân gian.

Đặc điểm của Mao Sơn Tông
1. Giáo lý: Mao Sơn Tông kế thừa tư tưởng Thượng Thanh, tập trung vào việc tu luyện nội đan (nội lực tinh thần) và giao tiếp với các vị thần tiên. Họ tin rằng con người có thể đạt đến sự bất tử hoặc trường sinh thông qua thiền định, đọc kinh, và thực hành nghi lễ.
2. Pháp thuật và phù chú: Phái này nổi tiếng với các kỹ thuật trừ tà, chế tác bùa chú (như Mao Sơn Khu Tà Phù), và điều khiển linh hồn. Trong văn hóa dân gian, các đạo sĩ Mao Sơn thường được miêu tả là những người có khả năng bắt cương thi (xác sống) và xua đuổi ma quỷ.
3. Nghi lễ: Các nghi thức của Mao Sơn Tông thường phức tạp, sử dụng âm nhạc, vũ điệu, và các đạo cụ như kiếm gỗ, chuông, và bàn thờ để kết nối với thế giới siêu nhiên.
4. Kinh văn: Một số kinh điển quan trọng của phái bao gồm *Thượng Thanh Kinh* (Shangqing Jing) và các văn bản do Đào Hoằng Cảnh biên soạn, chứa đựng kiến thức về tu luyện, y học, và thuật số.

Ảnh hưởng văn hóa
- Truyền thuyết và phim ảnh: Mao Sơn Tông trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học và điện ảnh, đặc biệt là dòng phim cương thi của Hong Kong thập niên 1980-1990 (như *Mao Sơn Thúc Thúc*). Hình ảnh đạo sĩ Mao Sơn với áo vàng, kiếm gỗ, và bùa chú đã trở thành biểu tượng quen thuộc.
- Dân gian: Trong tín ngưỡng dân gian Trung Quốc, người ta thường tìm đến các đạo sĩ Mao Sơn để cầu bình an, trừ tà, hoặc giải quyết các vấn đề tâm linh.

Mao Sơn Tông ngày nay
Hiện nay, Mao Sơn Tông không còn là một tổ chức lớn mạnh như trước, nhưng di sản của nó vẫn được bảo tồn qua các đạo quán trên núi Mao Sơn và các thực hành tâm linh trong cộng đồng. Núi Mao Sơn giờ đây là một địa điểm du lịch tâm linh, nơi du khách có thể tìm hiểu về lịch sử Đạo giáo và trải nghiệm không khí thanh tịnh của các đạo quán cổ.

Nguồn: Sưu Tầm